28.02.2010

Özgürlük Heykeli'nin Kısa Hikayesi

          New York Limanı'nda yükselen Özgürlük Heykeli ABD'nin işaret taşlarından biridir.1884'te Fransız halkı tarafından hediye edilen heykel bol elbiselere sarınmış elinde meşale taşıyan kadını resmeder. Kadının başında 7 denizi ve kıtayı simgeleyen 7 dikenli taç vardır. Sol elinde üzerinde Amerika'nın hürriyet günü olan 4 temmuz 1776 tarihinin kazılı olduğu kitabe vardır.
Özgürlük heykeli 19. asrın ortalarında Türk toprağı olan Mısıra dikilmesi maksadıyla Fransızlar tarafından hazırlanmış ama sonradan yaşanan bazı talihsizlikler sonucu Mısır yerine Amerika'nın yolunu tutmuştur. İşin daha garip tarafı heykelin masraflarını zamanın hükümdarı Sultan Abdüllaziz tarafından ödenmiş olması...
          19. asırda Osmanlı toprağı olan Mısır valisi Said Paşanın Fransız mühendis Ferdinand de Lesseps'e 1854 de hazırlattıgı Akdenizle Kızıldenizi birbirine bağlayacak olan Süveyş Kanalı projesi onay için Osmanlı hükümdarlığına sunulmuştu. Said Paşa İstanbul'un tasdikini beklemedi ve 1854'ün 30 kasımında Fransız mühendise projenin hayata geçirilmesi için gereken izinleri verdi. Abdüllaziz projeyi 12 yıl boyunca onaylamadı. Mısır tarafıysa İstanbulun tasdiki gelmeden işe başladı ama Said Paşa 1863'te birdenbire öldü. Yerine geçen ismail paşa İngiliz taraftarı olduğu için Fransızlarla yapılan ortak işe gereken önemi vermedi. Fakat daha sonra yapılacak kanalın çok önem arzettiğini anlayınca işe dört elle sarıldı. Nihayet Fransızların baskısıyla Sultan Abdüllaziz 1866'nın 19 martında projeye izin verdi ve anlaşmaları onayladı. Anlaşmada kanalın Akdeniz'e açıldığı yere dev bir heykel dikilecekti. Heykel firavunlar zamanının elbiselerine bürünmüş bir kadın olacak ve elinde Asyanın ışığının Mısır'dan geldiğini sembolize eden bir meşale tutacaktı. Sultan Abdüllaziz'in ödedigi paralar arasında dev heykelin masrafları da vardı.Heykel Fransanın tanınmış heykel tıraşı Frederic Auguste Bartholdi 'ye sipariş verildi. Dikileceği yerde monte edilecek sekilde parçalar halinde hazırlanan heykel birkaç sene içinde tamamlanmış ve kanalın Akdeniz'e açılacağı yere birkaç hafta içinde yerleştirilecek hale getirilmişti. Ama Said Paşa 'dan sonra Mısır'ın başına geçen İsmail Paşa, Müslüman bir memlekette böylesine büyük bir heykel dikilmesinin halk arasında hoşnutsuzluk meydana getireceğini düşündü ve mühendis Ferdinand'a heykelin Mısır'a getirilmemesi talimatını verdi. 1869 Kasımında Süveyş Kanalı dünyanın dört bir tarafından gelen davetlilerin katıldığı büyük ama heykelsiz bir törenle açıldı. Bartholdi'nin eseri ise Paris'te bir depoya konuldu ve tozlanmaya terkedildi.

O yıllarda dünyanın bir başka tarafında bu günkünün aksine Fransa ile ADB arasında büyük bir muhabbet yaşanıyordu ve taraflar birbirine jest üstüne jest yapıyordu. Fransız-Amerikan dostluk lideri Laboulaye Fransız hükümetini ABD'nin dostluklarını daima hatırlayabilmeleri için bir hediye götürülmesi konusunda ikna etti. Hediye devasa bir heykel olması karalaştırlıdı. Heykel bir elinde hukuku simgeleyen kitap tutacak diger elindede dünyayı aydınlatan özgürlügün sembolü bir meşale taşıyacaktı. Sipariş yine aynı heykeltıras Bartholdi'ye verildi. Bartholdi'nin eseri zaten hazırdı. Senelerden beri bir depoda beklemekteydi. Ve tek eksiği üst kısmında yani ellerinde, kollarında ve yüzünde bazı değişiklikler yapılmasıydı. Bakır ve çelikten yapılan heykelin mühendisliği ilgilendiren kısımlarını Paris'te kendi adıyla anılan bir kule iken Gustave Eiffel ile beraber çalışarak bitirdi.1884 haziranında eser Fransız hükümetine teslim edildi. Bartholdi heykelin yüzünü tamamen değiştirmiş metale annesi Charlotte'nin silüetini işlemişti.
           Birbirine monte edilecek şekilde yapılmış 350 parçadan oluşan heykel İsere adındaki bir Fransız gemisine yüklendi ve 4 Kasım 1885 günü New York'a ulaştı.

                                                                                                                Alıntı :Genç Beyin Dergisi 42. sayı

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder